Izimo zempilo yengqondo zingatholwa yisisebenzi ezikufundeleyo. Bayadinga ukuzwisisa lokho obhekane lakho, ngakho-ke bangakubuza:

a) Uzizwa kanjani?
b) Le mizwa  ilempumela yiphi kuwe? Ngabe ziyatshintsha okwenzayo noma indlela oziphatha ngayo?
c) Zithathe isikhathi esingakanani?

Kuya ngokuthi ubatshelani, bayakunika amazinga ahlukeneyo okunakekela lokwesekwa. Kulungile ukuphakamisa noma yikuphi ukukhathazeka olakho ngabo. Kufanele baphendule yonke imibuzo olayo. 

Abantu abatshiyeneyo bangaba lemizwa ehlukene mayelana lokutholakala. Kwabanye abantu, ukutholakala ukuthi balenkinga yezempilo yengqondo kungaba yinto enhle. Bangaba lomuzwa wokuthi manje balendlela yokukhuluma lokufunda ngokuthile osekulesikhathi bebhekana nakho. Abanye abantu bangahle babe nomuzwa wokuthi ukutholakala kulula kakhulu futhi akukwazi ukuchaza kahle lokho ababhekana nakho. Bangahle bakhathazeke ngokuchazwa yisimo esithile. Kulungile ukuba lemizwa ehlukene mayelana lokutholakala. Ukutholakala  kufanele kube khona ukuze kukusize uthole ukunakekelwa okufanele futhi ungazami ukukuchaza njengomuntu.

Njengezinye izimo zempilakahle ezinengi, ukugula ngengqondo kungaba lokubandlululwa okuhambisana lakho. Khumbula ukuthi ukubandlululwa kuvela olwazini olungalunganga lokungazwisisi kahle. Izinto ozizwayo mayelana lempilo yengqondo ngokuvamile azilona iqiniso futhi zingenza ukuphila kube nzima kakhulu kubantu abalesifo sengqondo. 

Endabeni yempilo yengqondo, ukubandlululwa okunengi okuyenzakalayo kuyimpumela yeqiniso lokuthi ngokungafani nezinkinga eziningi zempilo yengqondo, impilo yengqondo ayilazo izimpawu njenge zomzimba, okutsho ukuthi azibonakali. Iqiniso lokuthi izinkinga zempilo yengqondo kunzima kakhulu ukuzibona zingayenza abantu bakholelwe ngokungeyikho ukuthi:

a) azivamile
b) akuzona ezangempela noma kulula ukuzinqoba
c) azilabo ububi obukhulu kulezifo zomzimba.


 

Ukuze kubhekwane lokukhitshwa ukubandlululwa kwezempilo yengqondo, kudingeka kube lemfundiso engcono ngenhlalakahle yengqondo, kanye lezinsizakalo zezempilo ezingcono ezitholakala kulabo abazidingayo.

Izinkinga zempilo yengqondo zivame kakhulu. Ngokwezibalo, kunoma yiwuphi umnyaka umuntu omdala oyedwa kwabane uba lodubo  lwengqondo. Zingaba lempumela ezinkulu ekuphileni kwabantu, ngendlela efanayo lendlela impilo engokomzimba ebuthaka engabathinta ngayo abantu. Lokho, ngokunakekelwa okufanele, abantu abanengi bayalulama noma bafunde ukuphila lokuphatha impilo yabo yengqondo ngendlela ebasebenzelayo.

Kungaba nzima ukubona umuntu omkhathalelayo egula, futhi ungahle ungaqiniseki ngokuthi yini ongayenza ukuze umsize, kodwa wazi ukuthi izinto ezincane - ukuba khona nje lokulalela - ngokuvamile zingenza umehluko omkhulu. Impilo ebuthakathaka yengqondo ithinta abantu ngezindlela ezihlukene futhi abantu abahlukene bathokozela imihlobo ehlukene  yokwesekwa.

Ngokuvamile ukwazi nje ukuthi ulomuntu  ongakhuluma laye kungaba yinto ebaluleke kakhulu. Kungahle kube nzima kumuntu odonsa kanzima ukuqala ingxoxo, ngakho khuluma laye futhi umbuze ukuthi unjani. Bazise ukuthi ukhona nxa befuna ukukhuluma, kodwa ungabacindezeli nxa bengakazilungiseleli. Qaphela ukuthi abakutshela khona kungaba lulwazi abangafuni ukuthi wabelane ngalo lanoma ngubani omunye.

Zama ukungacabangeli ukuthi bazizwa kanjani, futhi  ungaze utsho izinto ezingaphakamisa ocabanga ukuthi inkinga kulula ukubhekana layo. Ukukhuthazwa ukwenza sengathi yonke into ijwayelekile kungenza abantu bazizwe belecala ngokuzizwa ngendlela abazizwa ngayo. Kubalulekile ukuqaphela ukuthi izinkinga zempilo yengqondo zingokoqobo lokuthi ukuphila lazo kungaba ngumsebenzi onzima. Lalela ukuthi bazizwa kanjani ngaphandle kokwahlulela.

Ungababuza ukuthi bangathanda ukusekelwa kanjani. Abantu abatshiyeneyo  bafuna izinto ezehlukeneyo. Abanye abantu bangafuna ukukhuluma, kanti abanye bathanda ukwesekwa okungokoqobo  njengokuthi ukunakekelwa kwezingane noma ukuhambelwa kwezokwelatshwa. Ngokuvamile, ukuhlaliseka uthule lokuzama ukugcina izinto zivamile kungasiza. Ukukwazi ukukhuluma ngezinye izinto ngaphandle kwempilo yengqondo kubalulekile.

Khumbula ukuthi awukwazi ukwenza yonke into. Ukweseka omunye umuntu kungaba ngumsebenzi onzima. Zibheke futhi uthathe ikhefu nxa ulidinga. Nxa isimo siba ngaphezulu kwalokho ongakwazi ukusisingatha uwedwa, dinga ukuthi ungakuthola kanjani ukwesekwa ngendlela abakhululeke ngayo.